Vermindering uitstoot stikstofoxiden bouwprocessen en bouwlogistiek

Vier concrete aanbevelingen

Uit het onderzoek blijkt dat nieuwe logistieke concepten en digitalisering leiden tot een aanzienlijke NOx-reductie. Op basis van deze resultaten hebben wij vier aanbevelingen geformuleerd.

1. Inzetten bouwhubs binnen grootschalige nieuwbouwprojecten
   Op korte termijn is er veel winst te behalen door het inzetten van bouwhubs binnen individuele projecten. Door een verbeterde ketensamenwerking tussen partijen binnen de uitvoering van een bouwproject kunnen goederen gebundeld worden waardoor er minder transportbewegingen nodig zijn. Dit wordt in de praktijk vaak al toegepast bij bijvoorbeeld postzegellocaties waar weinig ruimte is en er mogelijk veel overlast op de omgeving kan zijn.

2. Een gebiedsgerichte aanpak
   Een gebiedsgerichte aanpak met ketenregie en een rol voor de overheid is het doel voor lange termijn. Op die manier kan de overheid vanaf de start van de planfase een efficiëntieslag maken. Daarnaast kan er met deze aanpak rekening worden gehouden met locaties nabij stikstofgevoelige natuur. Met een gebiedsgerichte aanpak valt ook de grootste winst op NOx- en CO2-emissie, impact op de omgeving én een regionale benadering voor stikstof te behalen. Dit vraagt echter om een flinke procesaanpassing. Ketenpartners in een bepaald project of gebied zullen namelijk met elkaar moeten gaan samenwerken én informatie delen. Op dit moment ontbreekt de ervaring en middelen om de gebiedsgerichte aanpak breed toe te passen. De bouwsector en (regionale) overheid zal hierin moeten investeren om positieve effecten op zowel NOx-emissie als synergie en impact op de omgeving te vergroten.

3. Monitoren en vervolgonderzoek
   Trends zoals robotisering, digitalisering en industrialisering zorgen ervoor dat de inzet van nieuwe bouwmethoden mogelijk is. Tegelijkertijd zien we ook dat andere factoren als bouwsnelheid, hinder in de stad en eisen van bevoegd gezag de keuze voor een bouwmethode beïnvloeden. Ten opzichte van traditionele bouw verschillen de alternatieve bouwmethoden met name op het aspect dat er veel geprefabriceerd wordt buiten de stad. De bouwlogistieke en uitvoeringsdata van projecten om dat aan te tonen ontbreekt echter in veel gevallen. Daarom is onze derde aanbeveling het monitoren van projecten met alternatieve bouwmethoden en het uitvoeren van vervolgonderzoek. Dit vervolg onderzoek zal zich moeten focussen op de impact van alternatieve bouwmethoden op het aantal en type transportbewegingen (materiaal en personeel) en de inzet van mobiele werktuigen. Hierdoor krijgen we inzicht in de uitstoot van de gehele keten.

4. Opdrachtgevers proactief in beleid
   Opdrachtgevers en hun beleid spelen een belangrijke rol in het schetsen van de juiste kaders. Ook kunnen zij sterk sturen bij de aanbesteding van nieuwe bouwprojecten. Naast criteria over de doorlooptijd van de uitvoeringsfase en de bereikbaarheid kan een opdrachtgever ook criteria opnemen om verstoringen voor de omgeving te minimaliseren. Ook het thema monitoring kan de opdrachtgever opnemen in het schetsen van de juiste kaders.