De Topsector Logistiek heeft Movares opdracht gegeven om onderzoek te doen naar de impact van elektrificatie van bouwmaterieel op de elektriciteitsvraag. In het onderzoek is 2030 als richtjaar aangehouden en zijn er drie scenario’s uitgewerkt. Bij scenario 1 wordt honderd procent van de mobiele werktuigen elektrisch ingezet op de bouwplaats. Scenario 2 ging ervan uit dat alleen het grote materieel niet elektrisch draait op de bouwplaats. Scenario 3 keek wat er zou gebeuren als alleen het mini en klein materieel elektrisch zou draaien op de bouwplaats. Deze scenario’s helpen inzichten te verwerven om strategische keuzes te maken.
Conclusie van het onderzoek
Willen we honderd procent van de mobiele werktuigen elektrisch inzetten op de bouwplaats in 2030, dan betekent dat een stijging van 0,1% tot 3-4% van de (huidige) landelijke elektriciteitsvraag. Het onderzoek toont dat het massaal inzetten van elektrische mobiele werktuigen in de toekomst ervoor zorgt dat netbeheerders te maken krijgen met veel aanvragen voor grotere middenspanningsaansluitingen in plaats van de gangbare bouwaansluitingen. Dit heeft grote gevolgen voor het elektriciteitsnet, waarop de beschikbare netcapaciteit al steeds schaarser wordt. Dat heeft logischerwijs gevolgen voor partijen in de bouw en infra, welke momenteel worstelen met vragen als ‘Ga je wachten totdat je een aansluiting hebt, of kijk je naar alternatieven zoals batterij¬containers, Vehicle to Load (V2L) of waterstof?’
Ambitie, maar ook noodzaak
Volgens Mieke van Eerten, Duurzaamheidsadviseur bij Movares, is er sprake van een ambitie, maar ook van een noodzaak om de transitie te maken. “Het Rijk heeft de ambitie om duurzaam en schoon te bouwen, waardoor de sector wordt uitgedaagd om over te stappen op zero emissie bouwmaterieel. Partijen als de Waterschappen, ProRail en Rijkswaterstaat zijn hier al volop mee bezig. Tegelijkertijd is er met het oog op de stikstofproblematiek ook een noodzaak om deze overstap te maken. De meeste partijen in de markt zijn wel doordrongen van het feit dat het anders moet.”
Markt uitdagen
Als bedreiging voor volledig elektrisch bouwmaterieel wordt vaak de laad-infrastructuur genoemd. Dat is nog een bottleneck, net als opdrachtgevers die aannemers nog niet consistent belonen voor de inzet van elektrisch materieel. Is die beloning wel duidelijk en weten partijen dat ze hun investering terugverdienen, dan zal de markt ook creatieve oplossingen zoeken. Zoals het gebruik van mobiele batterijen of zonnevelden. Elke opdrachtgever is op zijn eigen manier bezig de markt uit te dagen. We moeten nog van elkaar leren wat de meest effectieve manier is om met dit vraagstuk om te gaan.
Dé oplossing?
Op dit moment is er nog geen sprake van dé oplossing. Daarbij komt dat de inzet van materieel bij een woningbouwproject heel anders is dan bij bijvoorbeeld een dijkverzwaring. De verschoningsopties voor de verschillende materieelsoorten zijn vanzelfsprekend ook anders. Voor klein materieel heb je nu al veel elektrische alternatieven, maar vooral bij groter materieel zijn partijen nog aan het pionieren omdat deze lastiger te elektrificeren zijn. Daarnaast kun je nog een onderscheid aanbrengen tussen materieel dat op een vaste plek op de bouwplaats staat, of materieel dat meer mobiel dient te zijn. De uitdaging voor de komende jaren is om de hele markt mee te krijgen in het enthousiasme.
Positief verrast
Ondanks de genoemde uitdagingen zijn er ook veel kansen. Met het oog op gezond werken zonder hinder heeft het elektrificeren van bouwmaterieel veel voordelen. Overlast op en vlakbij de bouwplaats neemt met het gebruik van elektrisch bouwmaterieel af. En aannemers die wel al werken met elektrisch materieel vinden het weliswaar eerst spannend, maar zijn vaak positief verrast als ze ontdekken dat ze schoner en stiller werken. Door minder traditioneel te denken zie je niet alleen de beperkingen, maar ook de voordelen.
Bredere context
De verduurzaming van bouwmaterieel is een transitie die zich in bredere context begeeft, namelijk de verduurzaming van de bouwsector.Dat betekent dat er aan verschillende knoppen gedraaid kan worden, namelijk bouwmaterieel, bouw-methodiek en bouwlogistiek. Het ontwerpen en toepassen van lichtere en duurzame bouwmaterialen kan effect hebben op het materieel dat op de bouwplaats wordt ingezet en op de logistiek van en naar de bouwplaats.
Bron: Transitie – Insights Van Dorp Infra (digitaal-magazine.nl)
