Klimaatverandering, met extremer weer tot gevolg, is geen nieuw begrip meer. Voorbeelden van mogelijke gevolgen hiervan zijn meer wateroverlast door piekbuien, gezondheidsrisico’s door hittestress, lagere grondwaterstanden door langere periodes van droogte, versnelde bodemdaling als gevolg van lagere grondwaterstanden en op termijn mogelijk andere overstromingsrisico’s. Dat het klimaat verandert stelt iedereen voor de vraag wat dat betekent voor ieders woon-, leef- en werksituatie. Dit is uiteraard in nog sterkere mate van toepassing van de beheerders van infrastructuur waar we allemaal van afhankelijk zijn. Wat zijn de (acute) risico’s en wat kan ik daar als eigenaar of beheerder ter voorbereiding tegen doen?
Klimaatverandering en infra
De provincie Flevoland wil graag inzicht in de invloed van het klimaat op de infrastructuur die zij beheert, zoals wegen, vaarwegen, busbanen, fietspaden en objecten als tunnels en bruggen. Door de weersextremen kunnen de beheer- en onderhoudskosten op de (middel)lange termijn wijzigen.
Klimaatstresstest
De provincie Flevoland heeft Movares gevraagd om een klimaatstresstest uit te voeren. In een dergelijke stresstest wordt de ligging van de infrastructuur vergeleken met de te verwachten invloed en bijbehorende risico’s op basis van de vijf verschillende klimaatthema’s:
- droogte en bodemdaling
- hittestress
- wateroverlast
- overstromingen
- storm.
Knelpuntenkaart
We zijn bovendien gevraagd om de uitkomsten van deze stresstest te bespreken met de interne en externe stakeholders, waaronder gemeenten, het waterschap, Rijkswaterstaat en de veiligheidsregio.
Voor de stresstest zijn per thema verschillende kaarten gemaakt. Die kaarten zijn gebundeld in een online kaartenatlas. De te verwachten invloed van het klimaat is weergegeven op knelpuntkaarten waarop snel te zien is welke delen van de infra het gevoeligst zijn voor het betreffende klimaatthema.
Mogelijke maatregelen
Movares heeft een overzicht gemaakt van de mogelijke maatregelen om die risico’s weg te nemen (voor wegen, bruggen,, etc.). Van die maatregelen zijn de kosten bepaald.
De uitkomsten zijn eerst besproken met alleen de provincie in een validatie en verrijkingssessie. In twee kansen- en risicodialogen hebben we vervolgens externe stakeholders uitgenodigd zoals gemeenten, het waterschap, Rijkswaterstaat en de veiligheidsregio om hen te informeren en samen aanknopingspunten te vinden.
Samenwerking
Voor dit project hebben we samengewerkt met Nelen en Schuurmans die een groot deel van de kaarten voor de atlas hebben gemaakt en gehost in een online omgeving. Zij hebben ook meegewerkt in de workshops.
Vanwege corona hebben alle workshops online plaats gevonden. Dit heeft natuurlijk als voordeel dat er minder reiskilometers zijn gemaakt. Het nadeel is dat online brainstormen met grote kaarten minder goed werkt. Toch hebben we goed kunnen experimenteren met online werkgroepen en dat levert kennis en ervaring voor de periode na corona.
Vervolg
Samen met provincie Flevoland gaan we met een vervolgproject aan de slag. Objecten als bruggen en tunnels zijn te complex om alleen in een stresstest te beschouwen. We gaan samen de klimaatrobuustheid bepalen van een nieuw aan te leggen onderdoorgang. Onderzoeksvragen richten zich op hoe de huidige ontwerpnormen zich verhouden tot weersextremen. Dit soort objecten wordt ontworpen met een levensduur van 80 jaar, maar geldt dat ook bij klimaatverandering? En zo nee, welke onderdelen van zo’n object zijn dan gevoelig en welke niet?
| Locatie | Flevoland |
|---|---|
| Periode | 2020 - 2021 |
| Klant | Provincie Flevoland |
