De 130 jaar oude sluis te Leidschendam is een rijksmonument, maar is nog volop in gebruik. De sluis heeft een belangrijke functie in de vaarweg van Delft naar Leiden op de grens van twee hoogheemraadschappen. In het dorp Leidschendam is de sluis een middelpunt voor recreatie en verblijf. Om het (scheepvaart)verkeer vlot en veilig te kunnen laten doorvaren is groot onderhoud nodig aan het sluiscomplex inclusief twee beweegbare bruggen. De provincie heeft de ambitie om na afronding van het groot onderhoud als best gerestaureerde sluis aangemerkt te worden.
Vraag van de opdrachtgever
De eigenaar, de Provincie Zuid-Holland, wil de sluis voor nog eens 10 jaar in stand houden met behoud van de monumentale status en uitstraling. De sluis moet gaan voldoen aan de huidige stand van techniek op veiligheid en bediening en voorzien zijn van CE-markering. Daarbij bevindt de sluis zich in een complexe omgeving waarin veel stakeholders aanwezig zijn.
Er worden herstelwerkzaamheden uitgevoerd aan de draaipunten van de sluisdeuren en aan het metselwerk en hardsteen van de sluiswanden en sluishoofden. De brugaandrijvingen en de besturingsinstallatie worden vervangen en de bruggen worden opnieuw geverfd. Het houten dek van de noordelijke brug wordt vervangen en op de zuidelijke brug wordt een nieuwe slijtlaag aangebracht. Voorafgaand aan deze werkzaamheden plaatst de provincie hagen rondom de Sluis.
Uitgevoerde werkzaamheden
Movares heeft met een multidisciplinair team van civiel technici, werktuigbouwkundigen, elektrotechnici en machineveiligheidsexperts diverse voorbereidende bureaustudies en contractopnames uitgevoerd, het referentieontwerp gemaakt, het contract geschreven, de aanbesteding voorbereid en begeleid en zal de komende tijd de uitvoering begeleiden. Bij het ontwerp is bijzondere aandacht besteed aan het in stand houden van de monumentale status van de sluiskom en de beweegbare bruggen.
De grootste uitdaging was het oude complex te laten voldoen aan de eisen uit de Machinerichtlijn. Door een pragmatische benadering, waarin ook de opdrachtgever een doorslaggevende rol heeft gespeeld, is het mogelijk geworden de monumentale status te behouden en toch het veiligheidsniveau van het sluiscomplex aanzienlijk te verhogen.
Bijzonderheden
De opdrachtgever stond voor een bijzonder dilemma bij het afschermen van de sluis voor het publiek. De sluis heeft vooral bij mooi weer grote aantrekkingskracht voor dagjesmensen. Samen met de architect heeft Movares de Provincie bijgestaan met het ontwerpen van hekken en hagen rondom de sluis. Het is een oplossing geworden die veilig is, past bij de uitstraling van de sluis en acceptabel is voor de gemeente
Samenwerking
Movares werkt samen met TAK architecten, die reeds vele monumentale bruggen en sluizen voor de Provincie heeft begeleid waar het gaat om behoud van cultuurhistorische waarde.
Innovatief
Om de situatie in de sluis onder water goed in kaart te brengen is gebruik gemaakt van ‘side scanning sonar’ en 360 graden video-mapping. Dit is een goede aanvulling en voorbereiding op de reguliere onderzoeken door duikers en brengt vooral de historische gemetselde wanden in beeld. Voor de inspectie gebruikten de medewerkers van Movares speciaal toegeruste tablets met voor dit doel ontwikkelde inspectie-software
Duurzaam
De belangrijkste opgave bij het samenstellen van de werkomvang van het onderhoud was het behoud van de monumentale waarde van de sluis. In nauw overleg met de architect en de opdrachtgever zijn de maatregelen afgewogen en zijn keuzes gemaakt waardoor de sluis weer voldoet aan de technische standaard en toch een monumentaal karakter behoudt.
| Locatie | Leidschendam |
|---|---|
| Periode | 2016 - 2019 |
| Architect | José de Groot, TAK Architechten |
| Klant | provincie Zuid-Holland |
Movares biedt oplossingen voor vervoersproblemen bij kruisingen van vaar-, rail- en verkeerswegen zoals bruggen en viaducten.
