Utrecht krijgt er vanaf 2023 een nieuw centrumgebied bij voor wonen, werken en ontspannen: Beurskwartier. Het gebied beoogt een autoluw en daarmee voetgangersvriendelijk gebied te worden met een hoge verblijfskwaliteit in de openbare ruimte. Een gebied dat zo dichtbebouwd is als Beurskwartier trekt veel logistieke bewegingen aan. In samenwerking met de gemeente Utrecht zijn we een traject van ontwerpend onderzoek gestart naar mogelijkheden om (deel)mobiliteit en logistiek samen te laten komen in zogenaamde hubs. Op deze manier wordt er in een vroege fase van gebiedsontwikkeling nagedacht over de ruimte voor mobiliteit en logistiek.
Hubs in bouwblokken
De gemeente Utrecht zet, met de ontwikkeling van nieuwe woon-werkgebieden, steeds meer in op hubs, niet alleen vanuit logistiek oogpunt, bijvoorbeeld ook vanuit deelmobiliteit. Een van deze woon-werkgebieden is het toekomstig Beurskwartier. Deze wijk zal naar de plannen van de gemeente beschikken over hubs, geïntegreerd in bouwblokken. Een eerste concept van de gemeente Utrecht is in een intensieve studie verder gebracht tot een aantal varianten door middel van co-creatiesessies met potentiële stakeholders.
Hubs voor mobiliteit en logistiek
Programmatisch beschikken deze hubs over: voorzieningen voor deelmobiliteit, een royale fietsparkeerruimte (ook voor bewoners en gebruikers van het blok zelf), een pakketwand, een ruimte voor een conciërge, technische ruimte(s), laad- en losruimte voor logistieke voertuigen en afvalinzameling. Bestaande data van de gemeente Utrecht zijn door Movares aangevuld met data-analyse en referentieonderzoek.
Samenwerken in ontwerpend onderzoek
Het ontwerpend onderzoek was een co-creatie met een iteratief traject waarin, op basis van nieuwe informatie, steeds werd bijgeschaafd in de schetsontwerpen. De creatieve samenwerking kreeg vorm in een ambitiesessie, enkele co-creatie-sessies, interviews met partijen als MyPup (My Pick Up Point) en gemeente Amsterdam en drie ontwerpsessies met gemeente Utrecht. Tijdens deze sessies zijn varianten besproken en getoetst op basis van hun ruimtelijke haalbaarheid met betrekking tot onder andere het aantal vierkante meters, gebruikers, comfort, techniek, ruimtelijke kwaliteit, flexibiliteit en interne connectiviteit (de relaties tussen verschillende programmaonderdelen).
Variantenonderzoek voor ruimte-efficiëntie
Het variantenonderzoek, geprojecteerd op de conceptopzet van de toekomstige bouwblokken, heeft zichtbaar gemaakt welke organisatie en combinatie van functies in de hubs wel of niet ruimte efficiënt zijn, maar ook of en hoe ze bijdragen aan een hoogwaardige leefomgeving en sociale veiligheid. De ambitie is niet alleen efficiëntie in het verbinden van modaliteiten, beleving en comfort staan ook centraal. De verschillende deelstromen zijn als ketens inzichtelijk gemaakt en er is een vertaalslag gemaakt naar ruimtegebruik. Zo blijkt dat met name het fietsparkeren een grote ruimtelijke impact heeft op de beschikbare ruimte en aandacht vraagt op het vlak van sociale veiligheid. Door het vaststellen van kwantitatieve en ruimtelijke voorwaarden per programmaonderdeel zijn verschillende programmaonderdelen toegewezen binnen de hub. De loop-, fiets- en deelmobiliteitroutes en de routes voor bevoorradend verkeer moeten vanzelfsprekend, logisch, herkenbaar en ruimtelijk efficiënt ingedeeld zijn.
Flexibel en innovatief
Binnen het traject met de gemeente ging uiteindelijk de voorkeur uit naar de meest flexibele en innovatieve hub-variant, waarbij bijvoorbeeld fietsparkeren plaatsvindt op een tussenverdieping en afvalinzameling in de kelder wordt opgevangen met stortkokers op maaiveld. Deelmobiliteit, bevoorradend verkeer en fiets zijn gescheiden om de veiligheid te waarborgen. De pakketwand is zowel toegankelijk voor passerende bewoners als voor bezorgbussen. Het is van belang om te beseffen dat er niet één oplossing is; er zijn meerdere hub-’puzzels’ te leggen. De hub-varianten snijden discussies aan over eigenaarschap, mate van collectiviteit en technische en financiële haalbaarheid (business case), om zo samen naar een flexibel en realistisch toekomstbeeld toe te werken. In dit onderzoek is een ontwerp gemaakt van het hub-concept dat schaalbaar is voor het hele Beurskwartier en toepasbaar is in andere gebieden.
Het onderzoek is mede mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.
Zie ook Knooppunten met verblijfskwaliteit
Zie ook: BeurskwartierHUB: dé plek waar mobiliteit en logistiek samenkomen
| Locatie | Utrecht |
|---|---|
| Periode | 2021 - 2022 |
| Klant | Gemeente Utrecht |
Een naadloze overstap tussen de verschillende vervoerswijzen als intercity, stoptrein, metro, tram of bus, maar ook voor uitwisseling met taxi, fiets (eigen fiets, huurfiets en ov-fiets), elektrische fiets/scooter en de deelauto, huurauto en personenauto.
Architectuur – StudioSK heeft een voorsprong in ervaring met design & construct. Onze ontwerp-methodiek en referentieontwerpen zorgen ervoor dat de ruimtelijke kwaliteit geborgd wordt.
Gerelateerd nieuws & publicaties
Gerelateerde projecten
Dwarsligger faunapassage voor ontsnippering bij hoge grondwaterstand
Venlo Integraal Toekomstvast
Ecopassage De Schie
Kansenboek voor klimaatbestendig en natuurinclusief ontwerp
